Περιζήτητη και κερδοφόρα η πολύχρωμη πιπεριά

Στη χώρα μας καλλιεργούνται 32 με 38 χιλιάδες στρέμματα ετησίως, με μία μέση παραγωγή 2.500-3.000 κιλά το στρέμμα


Καυτές... αποδόσεις υπόσχεται η καλλιέργεια της πιπεριάς στη χώρα μας με τη ζήτηση να βρίσκεται σε διαρκή άνοδο τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό.

Οι τιμές που απολαμβάνουν οι παραγωγοί για τις πράσινες πιπεριές είναι γύρω στο 0,9-1,3 ευρώ το κιλό, ενώ για τις έγχρωμες γύρω στα 2 ευρώ το κιλό.

Πέραν του ότι πρόκειται για ένα προϊόν που μπορεί να αποκτήσει εξαγωγικό προσανατολισμό λόγω της σταθερά ανοδικής τάσης στη ζήτηση στις αγορές του εξωτερικού, οι εγχώριες ανάγκες καλύπτονται με εισαγόμενα προϊόντα, κυρίως από την Ολλανδία, εξαιτίας της ελλειμματικής παραγωγής στην Ελλάδα.

Ενδεικτικό της ζήτησης είναι ότι τιμές που απολαμβάνουν ειδικά οι χρωματιστές πιπεριές είναι υπερδιπλάσιες από τις πράσινες, καθώς η τιμή παραγωγού ξεπερνά ακόμα και τα 2 ευρώ το κιλό, λόγω έλλειψης του προϊόντος.

Οι προοπτικές της συγκεκριμένης καλλιέργειας θεωρούνται εξαιρετικές, υπό την προϋπόθεση όμως ότι το παραγόμενο προϊόν θα μπορεί ποιοτικά να ανταγωνισθεί τα προϊόντα του διεθνούς εμπορίου.

Η πιπεριά -σύμφωνα με τον γεωπόνο Κάσσανδρο Γάτσιο- καλλιεργείται σε ολόκληρη την Ελλάδα, αλλά κυρίως συναντάται στην Κρήτη, τη Βόρειο Ελλάδα και τα Δωδεκάνησα. Είναι φυτό που κατάγεται από τη Νότια Αμερική και συγκεκριμένα από το Μεξικό και το Περού. Η κυριότερη χώρα παραγωγής και κατανάλωσης της πιπεριάς, σε παγκόσμιο επίπεδο, είναι η Ινδία. Στην Ελλάδα καλλιεργείται υπαίθρια και σε θερμοκήπια. Δεν είναι εκτεταμένη καλλιέργεια στη χώρα μας. Η ελληνική παραγωγή σχεδόν ολόκληρη διατίθεται στην εσωτερική αγορά, ενώ ένα μικρό μέρος της εξάγεται.

Συνήθως οι καρποί μετά τη συγκομιδή τους πηγαίνουν κατευθείαν στην αγορά. Υπάρχει η δυνατότητα να αποθηκευτούν μέχρι 1,5 μήνα σε θαλάμους με θερμοκρασία 0°C και σε υγρασία περιβάλλοντος 95%.

Στη χώρα μας επειδή η παραγωγή δεν μπορεί να καλύψει τη ζήτηση, ειδικά στις έγχρωμες πιπεριές, γίνονται εισαγωγές πιπεριάς, κυρίως από την Ολλανδία.

Στην ελληνική επικράτεια καλλιεργούνται 32.000 - 38.000 στρέμματα ετησίως με πιπεριές με μία μέση παραγωγή 2.500-3.000 κιλά το στρέμμα.

Η χώρα με τη μεγαλύτερη παραγωγή σε παγκόσμιο επίπεδο είναι η Κίνα. Στην Ευρωπαϊκή Ενωση η κυριότερη χώρα παραγωγής πιπεριάς είναι η Ολλανδία, η οποία καλλιεργεί τις πιπεριές εντατικά σε θερμοκήπια, όπου οι αποδόσεις τους φθάνουν ετησίως μέχρι τα 25.000 κιλά το στρέμμα σε σύγχρονα θερμοκήπια που καλλιεργούν τις πιπεριές ολόκληρη την περίοδο του έτους, με κλειστά συστήματα υδροπονίας.

Η Γερμανία είναι η χώρα με τις μεγαλύτερες εισαγωγές πιπεριάς που φθάνουν τους 250.000 τόνους και ακολουθούν η Γαλλία με εισαγωγές της τάξεως των 70-80.000 τόνων, το Ηνωμένο Βασίλειο με 60.000 τόνους και η Ιταλία με 30.000 τόνους. Η συνολική κατανάλωση της πιπεριάς στην Ευρωπαϊκή Ενωση είναι περίπου 550.000 τόνοι. Η Κίνα είναι η χώρα με τη μεγαλύτερη παραγωγή πιπεριάς στον κόσμο που φθάνει τα 10 εκατομμύρια στρέμματα.

Στην Ελλάδα οι πιπεριές καλλιεργούνται κυρίως υπαίθρια, μάλιστα περίπου το 10% της καλλιέργειας, γίνεται σε θερμοκήπια. Αλλες χώρες της ΕΕ που καλλιεργούνται σε αρκετές εκτάσεις οι πιπεριές είναι η Ισπανία και η Ιταλία.

Οι τιμές που απολαμβάνουν οι παραγωγοί για τις πράσινες πιπεριές είναι γύρω στο 0,9-1,3 ευρώ το κιλό, ενώ για τις έγχρωμες γύρω στα 2 ευρώ το κιλό.

Το κόστος εγκατάστασης και καλλιέργειας μπορεί να είναι 1.000 - 1.500 ευρώ το στρέμμα. Το μεγαλύτερο μέρος του κόστους καλλιέργειας αφορά τη συγκομιδή των καρπών που γίνεται με τα χέρια.

Οι καρποί της πιπεριάς καταναλώνονται πράσινοι ή έγχρωμοι σε σαλάτες σαν νωποί, αλλά και μαγειρεμένοι ή τουρσί.

Οι γλυκές πιπεριές καταναλώνονται ως νωπές ή σε φαγητά (γεμιστά) και έχουν μικρή καυστικότητα. Οι καυτερές χρησιμοποιούνται ως καρύκευμα. Η πάπρικα είναι ένα καρύκευμα που προέρχεται από την πιπεριά.

ΤΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥΣ
Οι ποικιλίες που επιλέγουν συνήθως οι Ελληνες παραγωγοί

Οι καρποί της πιπεριάς διαφέρουν σε σχήμα, μέγεθος και χρώμα ανάλογα με την ποικιλία. Υπάρχουν επίσης πιπεριές καυτερές, οι οποίες συνήθως έχουν μικρότερο μέγεθος και πιπεριές γλυκές, οι οποίες έχουν μεγαλύτερο μέγεθος.

Η μέση σύσταση των καρπών της πιπεριάς είναι: νερό 93,5%, πρωτεΐνες 1%, υδατάνθρακες 4,5%, λιπαρές ουσίες 0,2%. Περιέχουν επίσης μεγάλες ποσότητες βιταμινών και κυρίως βιταμίνης Α, αλλά και μεταλλικών στοιχείων όπως είναι το κάλιο. Την καυτερή γεύση τη δίνει μία ουσία που λέγεται καψαϊκίνη.

Τα στοιχεία που πρέπει να λάβει κανείς υπόψη του για να επιλέξει το είδος της ποικιλίας της πιπεριάς που θα καλλιεργήσει είναι τα εξής:

• Η ποικιλία που θα επιλεχθεί να παράγει το 60-70% της παραγωγής της πρώιμα όταν οι τιμές στην αγορά είναι υψηλές.
• Να είναι ανθεκτική ποικιλία όσον αφορά τους εχθρούς και τις ασθένειες όπως είναι ο βοτρύτης και οι ιώσεις.
• Τα ποιοτικά χαρακτηριστικά των καρπών να είναι εκείνα που προτιμά το καταναλωτικό κοινό.
• Υπάρχουν πολλές ποικιλίες πιπεριάς που ανήκουν στα 5 είδη πιπεριάς που καλλιεργούνται παγκοσμίως.
• Το κυριότερο είδος είναι το «Capsicum annum», στο οποίο ανήκουν πολλές ποικιλίες καυτερές αλλά και γλυκείς.
• Στην Ελλάδα οι κυριότερες ποικιλίες που καλλιεργούνται είναι οι παρακάτω:

Μακρόστενες πιπεριές

Καρατζόβα. Ορθόκλαδη ποικιλία, μοιάζει με της Φλωρίνης. Παράγει καρπούς με πολύ κόκκινο χρώμα.

Φλωρίνης. Παραγωγική ποικιλία, ανθεκτική στις ασθένειες, ορθόκλαδη. Ο καρπός της έχει γλυκιά γεύση και έντονο κόκκινο χρώμα και λεία επιφάνεια.

Καυτερή Μακεδονίας. Μεσοπρώιμη ποικιλία, που καλλιεργείται κυρίως στη Μακεδονία.

Π13 (κέρατο). Πρώιμη ποικιλία, ορθόκλαδη, καλλιεργείται σε θερμοκήπια αλλά και υπαίθρια. Οι ώριμοι καρποί της έχουν κίτρινο χρώμα.

Τετράγωνες πιπεριές

Yolo Wonder. Παραγωγική, ορθόκλαδη ποικιλία. Οι καρποί της ποικιλίας αυτής είναι τετράγωνοι, με γλυκιά γεύση και κόκκινο χρώμα στην ωρίμανση.

Π14. Παραγωγική ποικιλία, κατάλληλη για υπαίθριες αλλά και για θερμοκηπιακές καλλιέργειες. Οι καρποί της έχουν κόκκινο χρώμα στην ωρίμανση.

Τοματοπιπεριά. Είναι όψιμη ποικιλία, οι καρποί της είναι μεγάλου μεγέθους, πεπλατυσμένοι, με γλυκιά γεύση και έντονο κόκκινο χρώμα.

Βιομηχανικές πιπεριές

Μακεδονικό μυτερό. Κατάλληλοι καρποί για τουρσί, δεν έχουν μεγάλη καυστικότητα. Εχουν σχήμα κεράτου.

Σταυρός. Είναι πρώιμη, με μέτρια καυστικότητα, ποικιλία κατάλληλη για τουρσί.

Υπάρχουν και άλλες ποικιλίες όπως είναι οι: Cleopatra No 4 F1, Cleopatra No 1 F1, Lamuyo F1, California Wonder, Gedeon F1.

Υπερδιπλάσια η απόδοση από τα θερμοκήπια

Χρυσωρυχείο μπορεί να αποδειχθεί η θερμοκηπιακή καλλιέργεια της πιπεριάς, καθώς μπορεί η μέση στρεμματική απόδοση να ανέρχεται σήμερα σε 2,5 τόνους, ωστόσο οι αποδόσεις της πιπεριάς μπορούν να φθάσουν και να ξεπεράσουν τους 5-7 τόνους.

Στην Ευρωπαϊκή Ενωση, όπου η καλλιέργεια είναι κυρίως θερμοκηπιακή, οι εκτάσεις είναι λιγότερες και οι αποδόσεις σημαντικά υψηλότερες. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η Ολλανδία όπου καλλιεργούνται 12.000 στρέμματα με στρεμματική απόδοση που ξεπερνάει τους 26 τόνους.

Η συγκομιδή - όπως αναφέρει στις «Επαγγελματικές Ευκαιρίες» ο γεωπόνος Κάσσανδρος Γάτσιος- αρχίζει 2-3 μήνες μετά τη μεταφύτευση. Η συγκομιδή γίνεται κάθε 10-12 ημέρες, όταν οι θερμοκρασίες είναι χαμηλές και κάθε 3-4 ημέρες όταν οι θερμοκρασίες είναι υψηλές.

Συνήθως οι καρποί μετά τη συγκομιδή τους πηγαίνουν κατευθείαν στην αγορά. Υπάρχει η δυνατότητα να αποθηκευτούν μέχρι 1,5 μήνα σε θαλάμους με θερμοκρασία 0°C και σε υγρασία περιβάλλοντος 95%. Σε θερμοκρασία 4°C συντηρούνται 1 μήνα, ενώ σε θερμοκρασία 10°C συντηρούνται 15 ημέρες.

Εδαφοκλιματικές συνθήκες
Η πιπεριά μπορεί να καλλιεργηθεί σε έδαφος που μπορεί να είναι αμμώδες, αμμοπηλώδες ή πηλοαμμώδες. Θα πρέπει να έχει καλή στράγγιση, υψηλή περιεκτικότητα σε οργανική ουσία και ρΗ 6-7. Σε εδάφη που χαρακτηρίζονται από μεγάλη υγρασία ή αντίθετα είναι πολύ ξηρά, το φυτό ρίχνει τα άνθη του.

Τα φυτά της πιπεριάς αναπτύσσονται κανονικά σε θερμοκρασίες που κυμαίνονται από 16-18°C κατά τη νύχτα και 22-28°C την ημέρα. Οι θερμοκρασίες που βρίσκονται άνω των 30°C είναι ζημιογόνες επειδή προκαλούν πτώση των ανθέων.

Η πιπεριά πολλαπλασιάζεται με σπόρο που σπέρνεται σε σπορείο σε ατομικά γλαστράκια ή σε δίσκους και στη συνέχεια γίνεται μεταφύτευση των φυταρίων όταν αποκτήσουν 3-4 πραγματικά φύλλα, στην οριστική τους θέση στο χωράφι. Η σπορά γίνεται στις πρώιμες υπαίθριες καλλιέργειες σε θερμά σπορεία, τον Ιανουάριο και η μεταφύτευση στις αρχές της ανοίξεως. Στις όψιμες υπαίθριες καλλιέργειες η σπορά γίνεται σε ψυχρά σπορεία τον Μάρτιο-Απρίλιο.

Για να παραχθούν φυτά που να καλύπτουν ένα στρέμμα, πρέπει να χρησιμοποιηθούν 20-30 γραμμάρια σπόρων σε ένα σπορείο με επιφάνεια 10 τετραγωνικών μέτρων. Οι θερμοκρασίες που πρέπει να επικρατούν στο σπορείο για να βλαστήσει ο σπόρος πρέπει να είναι 20-25°. Η φύτευση των φυταρίων γίνεται σε μονές ή διπλές γραμμές. Οι αποστάσεις μεταξύ των γραμμών είναι 60 εκ. και μεταξύ των φυτών επάνω σε κάθε γραμμή, 30 εκ.

Η πιπεριά είναι ιδιαίτερα απαιτητική σε νερό. Αλλά θα πρέπει ο παραγωγός να προσέχει τον τρόπο ποτίσματος επειδή όταν τα φύλλα βρέχονται έχουν αυξημένο κίνδυνο από μυκητολογικές ασθένειες, όπως είναι ο βοτρύτης.

Η λίπανση πρέπει να γίνεται με προσοχή στην καλλιέργεια αυτή επειδή είναι φυτό που έχει μεγάλες ανάγκες σε θρεπτικά στοιχεία. Η κοπριά πρέπει να χρησιμοποιείται στη λίπανση της πιπεριάς, σε ποσότητα 3-4 τόνους το στρέμμα.

Η λίπανση με χημικά λιπάσματα πρέπει να γίνεται αφού γίνει πρώτα χημική ανάλυση στο έδαφος ώστε να γίνεται η σωστή λίπανση. Η πιπεριά πρέπει να υποστυλώνεται επειδή βελτιώνονται η ηλιοφάνεια και ο αερισμός των φυτών με αποτέλεσμα την καλύτερη και μεγαλύτερη παραγωγή.

Ανάλογα με το σύστημα που εφαρμόζεται στην καλλιέργεια (υπαίθρια ή θερμοκηπιακή) και το σύστημα υποστυλώσεως, εφαρμόζεται ή όχι κλάδεμα. Στις υπαίθριες συνήθως δεν εφαρμόζεται κλάδεμα, ενώ στις θερμοκηπιακές εφαρμόζεται. Στην περίπτωση αυτή διατηρούνται σε κάθε φυτό 2-3 πλάγιοι βλαστοί.

Συγκομιδή και συντήρηση

Οι καρποί της πιπεριάς μπορεί να συγκομισθούν όταν είναι άωροι (στάδιο του ώριμου πράσινου), το οποίο χαρακτηρίζεται από το σκούρο γυαλιστερό πράσινο χρώμα, ή όταν είναι ώριμοι και όταν έχουν αποκτήσει το χαρακτηριστικό χρώμα της ποικιλίας τους. Στο στάδιο που συγκομίζονται πράσινοι οι καρποί, τότε αυτοί έχουν φθάσει στο μέγιστο μέγεθος. Σε περίπτωση που οι καρποί συγκομίζονται ώριμοι, τότε παραμένουν διπλάσιο χρόνο επάνω στα φυτά με αποτέλεσμα τη μειωμένη συνολική παραγωγή. Απαιτείται μία περίοδος 6 εβδομάδων που πρέπει να παραμείνουν επάνω στα φυτά και γι' αυτό οι τιμές παραγωγού στις έγχρωμες πιπεριές είναι σχεδόν διπλάσιες από τις πράσινες.

Η κοπή των καρπών γίνεται με τα χέρια ή με ψαλίδι ή με μαχαίρι και μαζί με τον καρπό κόβεται και ένα τμήμα του μίσχου, ώστε να διατηρούνται για περισσότερο χρόνο οι καρποί.

ΠΟΥ ΘΑ ΑΠΕΥΘΥΝΘΩ
Κάσσανδρος Γάτσιος Γεωπόνος-Σύμβουλος Επιχειρήσεων. Εταιρεία SYMAGRO Επιστημονικό & Τεχνολογικό Πάρκο Ηπείρου. Τηλ. 6944846475 - 26510 07653 FAX: 26510 07674 info@symagro.com

Κώστας Νάνος