20 Μαρτίου 1943 - Οι Ιταλοί βομβαρδίζουν το Παλιό Κωσταράζι.

Σαν σήμερα, πριν εβδομήντα χρόνια, οι Ιταλοί βομβαρδίζουν το Παλιό Κωσταράζι.

Το Παλιό Κωσταράζι αναπόφευκτα, κυρίως λόγω της γεωγραφικής του θέσης, έπαιξε σημαντικό ρόλο στο αντάρτικο κίνημα, καθώς αποτελούσε πέρασμα και καταφύγιο πολλών αντάρτικών ομάδων.

Δυστυχώς όμως, οι συνέπειες και τα αντίποινα της εκδήλωσης αυτής της αντάρτικης δράσης, δεν άργησαν να εμφανιστούν. Στις 20 Μαρτίου του 1943, χύνεται το πρώτο αίμα αθώων κατοίκων του Κωσταραζίου, όταν ιταλικά βομβαρδιστικά επιτίθενται στο χωριό.

Η αιτία της επίθεσης

Το πρωί εκείνης της ημέρας, ιταλικό αναγνωριστικό αεροπλάνο, εντόπισε αντάρτικο τμήμα να απομακρύνεται από το χωριό. Το απόγευμα της ίδιας ημέρας κάνουν την εμφάνισή τους τρία αεροπλάνα που αφού διέγραψαν ορισμένους κύκλους, προφανώς για την αναγνώριση του στόχου, πραγματοποίησαν τρεις διελεύσεις και το βομβάρδισαν ισάριθμες φορές.

Πρώτη διέλευση

Κατά την πρώτη διέλευση, το ιταλικό αεροπλάνο έρριψε έξι εκρηκτικές βόμβες, κατάλληλες να προκαλέσουν ανθρώπινα θύματα. Η ρίψη αυτών έγινε στη βόρεια παρυφή και έξω από το χωριό, πάνω από τη τοποθεσία ''Βυρός'' και από τις βόμβες σκοτώθηκε η Φούλα Παχή.

Δεύτερη διέλευση

Κατά τη δεύτερη διέλευση, το δεύτερο αεροπλάνο έρριψε μεγάλο αριθμό εμπρηστικών βομβών, κατάλληλες να προκαλέσουν κυρίως πυρκαγιές. Η ρίψη μάλιστα έγινε στο κέντρο του χωριού, γύρω από την πλατεία Μεσοχωρίου και ενώ αυτή η ρίψη προκάλεσε ασήμαντες υλικές ζημιές, οι ανθρώπινες απώλειες ήταν σημαντικές. 

Από τον βομβαρδισμό σκοτώθηκαν οι Χρυσόστομος Παπανικολάου, Μαλαματή Νατσούλη και τραυματίστηκε θανάσιμα ο 12χρονος Θωμάς Βύρος, ο οποίος υπέκυψε στα τραύματά του την επόμενη μέρα.

Τρίτη διέλευση

Στη τρίτη διέλευση, το τρίτο βομβαρδιστικό έρριψε μεγάλο αριθμό εμπρηστικών βομβών, που ευτυχώς έπεσαν στη νοτιοδυτική πλευρά έξω από το χωριό, στην περιοχή της ''Καρτόλιας''και έτσι δεν είχαμε άλλα θύματα. 

Προσέγγιση των τριών περιοχών που πραγματοποιήθηκαν οι  βομβαρδισμοί.

Μαρτυρία από την επίθεση

H τότε 10χρονη Στεριανή Μπέλλου θυμάται για την ημέρα εκείνη και μας διηγείται: 

''Εκείνη την ημέρα, παίζαμε δέκα κορίτσια στην αυλή της Τσούγκενας και ήταν εκεί μια γιαγιά μας πρόσεχε... Καθώς παίζαμε βλέπουμε απέναντι στο βουνό, στο δάσος τρία αεροπλάνα να έρχονται προς τα πάνω μας και να ρίχνουν οβίδες... Τα βλέπαμε μπροστά μας και τις οβίδες τις βλέπαμε να πέφτουν σαν μαύρες πέτρες και φοβηθήκαμε επειδή είμασταν μικρά...

Εκεί γύρω είχε μία γούρνα και μπήκαμε μέσα όλα τα κορίτσια, μαζί με τη γιαγιά που καθόταν στην αυλή και βάλαμε μία λαμαρίνα από πάνω μας για να προστατευθούμε... Εμείς μιλούσαμε και η γιαγιά φοβισμένη μας τραβούσε από τη φούστα και μας έλεγε ''Σώπατε, να μη μας ακούσουν... Σώπατε.''... Εμείς της λέγαμε να μη φοβάται γιατί αυτά είναι αεροπλάνα στον ουρανό και δες μας ακούνε... Όταν τέλειωσε η επίθεση βγήκαμε και μάθαμε και τα υπόλοιπα γεγονότα.'' 

Πολλοί κάτοικοι του Κωσταραζίου κατά την επίθεση, ενστικτωδώς προσπάθησαν με ανορθόδοξους τρόπους όπως στην παραπάνω μαρτυρία,  να σωθούν αναζητώντας προστασία κάτω από λάκκους και βράχους. 


Επιμέλεια κειμένου: Kostarazi24 Blogspot

*Oι πληροφορίες για το χρονικό του βομβαρδισμού, αποτελούν κομμάτι από το βιβλίο του Ιωάννη Θ. Τόλιου, Παλαιό Κωσταράζι (Ιστορία - Λαογραφία)

**Ευχαριστούμε τη Στεριανή Μπέλλου για τη διήγηση της μαρτυρίας.